De Niemanders plaat is af. De presentatie was aanstaande 1 mei, en toen werden we allemaal min of meer gegijzeld door de ten tonele verschenen corona wolk die inmiddels als het zwaard van Damocles boven ons bolletje hangt. Het is bizar.

We hebben een dik half jaar lang in vele bajesen, hele middagen gepraat en gemusiceerd met mensen die dus vast zaten. Nu zitten we zélf vast. De één meer dan de ander. Maar toch, zó voelt het. Veel wordt ons ‘afgepakt.’ We weten ook niet écht, hoe lang we met dit probleem zullen blijven ‘zitten.’

Darwin zei ooit zoiets als (en die quote duikt veelvuldig op, maar ik wil het desondanks nog even aanstippen), dat het niet de sterksten of slimsten zijn die overleven, maar vooral diegenen die zich het beste aanpassen aan een veranderende omgeving.

Die omgeving, rondlopend in je huisje, zal op het oog niet zo heel veel veranderen. In je hoofd echter, kan er wél van alles gebeuren. We zijn het gewend om, naast te gaan en te staan waar we willen, ook van alles en nog wat naar ons hol te slepen. Dát is iets waar we eens over na kunnen denken. Wat is genoeg? Is het ooit genoeg? Wat hebben we daadwerkelijk nodig? Wat is essentieel? Wat houd je vast?
Aan het woordje vast, kan je ‘en’, aan toevoegen. Je krijgt dan vasten. Vasten, en ik bedoel daarmee minder consumeren en eten, kan je scherper maken, het slijpt je geest. Vasten met beleid. Dát wel. Maar het zal ons vast en zeker goed doen, een beetje minderen.

Sommige dingen echter, die vaak niets kosten, kan je altijd doen. Zoals zingen en/of musiceren, om maar een voorbeeld te noemen. Het kost weinig, hooguit iets van je tijd, en die is er nu. Go for it.

Rocco and Wout have left the building

Op een middag ontmoette ik gedetineerde W. We kwamen voor het eerst de P.I. Leeuwarden naar binnen (altijd weer spannend zo’n eerste dag) en wat later kwamen we op onze speelplek aan. W. was al druk doende om geluidsapparatuur op te bouwen. Ik hoorde ‘m van een afstandje zingen. “Oh Lord, but this time, you gave me a mountain”. Nou, dat was een lied dat op Elvis Presley’s meesterlijke live plaat ‘Aloha From Hawaï’ stond. Elvis, the Memphis Flash, mijn muzikale patriarch.

Er zit ook een zin in het nummer: “Lord I’ve been in a prison, for something that I havn’t done.” Net voor die zin zou komen stopte hij, want hij hoorde ons aankomen en keek van zijn werkzaamheden op. Ik liep in een rechte lijn op ‘m af en zei:
“Cool man, Elvis”
“Jaaaahaa, Elvis man”, antwoorde hij terug. Onze beide smoelwerken rekten zich zijwaarts uit tot een grijns van oor tot oor. We kwamen meteen in een geanimeerd gesprek terecht met als middelpunt onze ‘larger than life’ inspirator uit Memphis.

Dát was nog ‘ns een fijne binnenkomer. Ik pakte mijn gitaar en begon ook Elvis liedjes te zingen en W’s grote ogen, die ook nog eens achter een bril met dikke glazen zaten, werden als glinsterende snookerballetjes en rolden van plezier en herkenning bijkans uit zijn hoofd. Zo, de click was nu wel bezegeld. Vanaf dat moment hielp W.ons als intermediair en motiveerde de boys regelmatig wanneer het even chaotisch dreigde te worden. Aan het einde van onze sessies kregen Wout en ik een door W. vervaardigd schilderij met daarop de beeltenis van Elvis. Daaronder stond geschreven:
Wout and Rocco have left the building.

Making wise decisions in the midst of raw emotions

Nu de lente de winter definitief uit de boom heeft gekeken en er, iets vooruitkijkend, wellicht ook weer een hete zomer zit aan te komen waarin mensen altijd wat opgefokter zijn door de hitte en de drank, moest ik denken aan iets dat ‘rood zien’ heet. Mensen leven onder invloed van corona nu al vaak nét langs hun tolerantiegrenzen.

Rood zien.

Sommigen zien thuis rood, en dat kan uitmonden uit in huiselijk geweld. Anderen hebben continu rode cijfers in het huishoudboekje of op hun bankafschriften en doen in een opwelling iets doms. Weer anderen rodeo-en op een fatale avond van kroeg naar kroeg, komen de verkeerde tegen en/of stappen na het drankgelag stomdronken in de auto en ‘kaboem’, het rode bloed wordt tragisch vergoten.

Vandaag ben ik per toeval, via de krant, achter het delict van D.gekomen. Hij had me verteld dat zijn zaak eindelijk opnieuw zou worden bekeken. Hij vertelde ook over gesprekken die hij met nabestaanden had gevoerd. Op dat moment wist ik dus dat het een levensdelict betrof.

D. is een rustige jongen en heeft een paar vriendelijke grote reebruine ogen. Ik noemde hem in het begin, in mijn hoofd, Bambi. Om zijn ogen, maar vooral ook omdat ik niet meteen alle namen kon onthouden.

Met een meer dan flink aantal messteken had hij iemand omgebracht. Jeetje, dacht ik. Ik kon het niet goed rijmen. Iets verderop las ik dat D.wel eerst zélf door het in razernij verkerende slachtoffer was aangevallen met datzelfde mes. D. had kans gezien het mes van zijn doorgedraaide belager af te pakken om daarna zelf ‘rood te zien’ en waarschijnlijk onder invloed van een adrenalineroes volledig door het lint is gegaan. Vanuit een soort van pure overlevingsdrift kan ik er me wel iets bij voorstellen. Weer zo’n moment waarbij ik dacht: ‘Wat zou ik gedaan hebben?’

D. is geen door de wol geverfde crimineel, maar iemand die in een web van het lot terecht was gekomen en toen in blinde paniek handelde, maar dus wel volledig doordraaide. En misschien is dat nog wel enger dan al het andere, want op een bepaalde manier staat het veel dichter bij ons, want het zou ook zo maar één van ons kunnen overkomen. Doordraaien onder druk. Soms kan je niet maar even tot tien tellen, maar handel je in een fractie van een seconde. 

Wat ons ‘vrije’ mensen betreft, daartegen zou ik willen zeggen: laten we nu vooral kalm blijven.